De behandeling van het wetsvoorstel om de hypotheekrenteaftrek te beperken, is uitgesteld tot na de Tweede-Kamer-verkiezingen. Staatssecretaris Weekers van Financiën zei tegenover het Radio 1 Journaal dat hij meer tijd nodig heeft om het wetsvoorstel voor te bereiden. Dat betekent dat de nieuwe Tweede Kamer over het voorstel beslist. Mogelijk dat die anders denkt over de beperking van de hypotheekrenteaftrek dan de vijf partijen die het Lente-akkoord sloten.
De zogeheten Kunduz-coalitie heeft in haar historische Lente-akkoord, ook wel vijf-partijen-akkoord genoemd, maatregelen genomen om de hypotheekrenteaftrek te beperken. Nieuwe hypotheken moeten in dertig jaar afgelost zijn, alleen voor de annuiteitenhypotheek geldt nog hypotheekrenteaftrek en de hypotheek mag op termijn niet meer hoger zijn dan 100 procent van de waarde van het huis.
De hypotheekrenteaftrek is lang een heilig huisje van de Nederlandse politiek geweest. VVD, CDA en PVV hadden bij de vorige verkiezingen in 2010 nog beloofd om niet aan de hypotheekrenteaftrek te morrelen.
Maar amper twee jaar later en een dikke crisis verder zijn die verkiezingsbeloften over de hypotheekrenteaftrek niets waard gebleken. D66, ChristenUnie en GroenLinks hadden in hun verkiezingsprogramma’s van 2010 al wel aangekondigd dat wat hen betreft de hypotheekrenteaftrek verminderd zou worden, maar er zou nog wel een bepaald percentage aftrekbaar blijven. Dat is nu ook van de baan.
Hypotheekrenteaftrek beperkt voor nieuwe hypotheken
De wandelgangencoalitie, zoals de combinatie van VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie ook wel wordt genoemd, kwam overeen dat voor nieuwe aflossingsvrije hypotheken geen hypotheekrenteaftrek meer geldt. In het akkoord staat letterlijk: “Vanaf januari 2013 moeten nieuwe hypotheken gedurende de looptijd in 30 jaar volledig en ten minste annuïtair worden afgelost om in aanmerking te komen voor de hypotheekrenteaftrek.” Onder aflossingsvrije hypotheken valllen in dit geval dus ook nieuwe spaarhypotheken, beleggingshypotheken en bankspaarhypotheken. Al die hypotheken hebben met elkaar gemeen dat er tijdens de looptijd niets wordt afgelost, zodat u volop van de hypotheekrenteaftrek kon profiteren.
Dat betekent dat vanaf 1 januari 2013 voor nieuwe hypotheken alleen voor de annuiteitenhypotheek nog hypotheekrenteaftrek geldt. Voor bestaande hypotheken verandert er niets. Eerder al had minister De Jager van Financiën al bepaald dat sinds de zomer van 2011 nieuwe hypotheken hooguit voor de helft aflossingsvrij mogen zijn. Voor bestaande hypotheken verandert er op dit moment niets. Verder is besloten om de overdrachtsbelasting blijvend laag te houden op 2 procent.
Uitzonderingen beperking hypotheekrenteaftrek
In het lenteakkoord is afgesproken dat de hypotheek op termijn nooit meer mag zijn dan honderd procent van de waarde van de woning. Kosten koper kunnen dus niet meer via de hypotheek meegefinancieerd worden. Op die afspraak is wel een uitzondering. Wie gaat verbouwen en daarmee de waarde van z’n huis vergroot, kan wel een hogere hypotheek krijgen. Ook kunt u een hogere hypotheek krijgen voor energiebesparende maatregelen. Voor starters op de woningmarkt komt een overgangsregeling, zodat zij toch tijdelijk een hogere hypotheek kunnen krijgen. Voor iedereen blijft de overdrachtsbelasting permanent op 2 procent.
Hypotheekrenteaftrek al in Catshuisoverleg beperkt
Al tijdens het mislukte Catshuisberaad waren VVD, CDA en PVV overeengekomen dat de hypotheekrenteaftrek beperkt zou worden voor nieuwe hypotheken. Daarbij zou een verplichte annuiteitenhypotheek worden ingevoerd voor nieuwe hypotheken. Bij een annuiteitenhypotheek betalen hypotheekbezitters jaarlijks een vast bedrag aan rente en aflossing, de zogeheten annuiteit. Aan het eind van de looptijd van de hypotheek is volledig afgelost. Doordat tijdens de looptijd de hypotheekschuld daalt, kunt u steeds minder hypotheekrente aftrekken van de belasting en dat scheelt de schatkist geld. Dat geldt ook voor het enige alternatief voor de annuiteitenhypotheek: de lineaire hypotheek. Ook bij een lineaire hypotheek lost u tijdens de looptijd al af en heeft u dus steeds minder hypotheekrenteaftrek.
Reacties op beperking hypotheekrenteaftrek
Vereniging Eigen Huis zag twee nadelen aan deze maatregel. Door de hypotheekrenteaftrek te beperken voor alleen nieuwe hypotheken, krijgen vooral starters de rekening gepresenteerd. Bestaande woningbezitters zouden bovendien ontmoedigd worden om te verhuizen, want dan moeten ze in veel gevallen een nieuwe hypotheek afsluiten.
De Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) noemt het een goede zaak dat de overdrachtsbelasting blijvend verlaagd wordt. Het verdwijnen van de hypotheekrenteaftrek voor nieuwe aflossingsvrije hypotheken zat er volgens NVM-voorzitter Ger Hukker aan te komen.
Het Verbond van Verzekeraars hoopt dat de vijf partijen de afspraken zodanig vorm weten te geven dat de negatieve effecten voor burgers, bedrijven en economie zoveel mogelijk beperkt worden. Het Verbond vreest dat de voorgestelde beperking van de hypotheekrenteaftrek negatieve gevolgen zal hebben voor de prijsvorming van woningen, de koopkracht van toetreders op de woningmarkt en de nieuwbouwsector. Het Verbond van Verzekeraars hoopt dat er ruimte is voor overleg over gelijkwaardige alternatieven met minder schadelijke gevolgen. Eerdere voorstellen van een groep van 22 hoogleraren onder leiding van Lans Bovenberg zouden daarvoor een goede basis vormen, aldus het Verbond.
Duidelijkheid over hypotheekrenteaftrek
Directeur Hans van der Ploeg van makelaarsorganisatie VBO Makelaar noemt het akkoord ‘een eerste stap op weg naar een integraal plan voor de woningmarkt’. “Het is een verstandig besluit om duidelijkheid te verschaffen op het gebied van de hypotheekrenteaftrek. De ingreep is niet prettig, maar in de huidige situatie is minder goed nieuws beter dan geen nieuws. Een groot obstakel voor de woonconsument was de heersende onduidelijkheid op het gebied van de hypotheekrenteaftrek. De consument heeft er recht op om te weten of men de woning over 10 jaar ook nog kan betalen. Die duidelijkheid is er nu.”
Ronduit negatief is Academica, een financieel adviescentrum voor hogeropgeleiden. Het platform noemt de keuze voor een annuïteiten hypotheek ‘een verkeerde keus voor de portemonnee van de Nederlander en een verkeerde keus voor de woningmarkt, die blijvend of verder zal stagneren.’ Bankspaarhypotheken zijn volgens Academica veel gunstiger voor woningbezitters, zelfs al wordt op termijn de hypotheekrenteaftrek voor alle hypotheken beperkt. Lees meer over een online hypotheekadvies met de beste rente en de laagste afsluitkosten.
